Xí nghiệp KTCTTL huyện khắc phục khó khăn đảm bảo công tác điều tiết nước phục vụ sản xuất

Ông Nguyễn Minh Sản, Giám đốc xí nghiệp KTCTTL huyện (ảnh Thu Hiền)

Phóng viên: Trước hết xin cảm ơn ông đã tham gia cuộc trao đổi. Xin ông cho biết diện tích lúa bị chết do ngập úng đã được bà con khắc phục thế nào và công tác điều tiết nước cho diện tích lúa mới cấy?

Ông Nguyễn Minh Sản, Giám đốc Xí nghiệp Khai thác Công trình thủy lợi huyện:

Vừa qua, mưa lớn và bão số 2 đã xảy ra trong thời điểm rất bất lợi: lúa mùa vừa mới cấy xong, cây lúa còn rất thấp, đồng thời lại xảy ra tổ hợp bất lợi ngoài sông có lũ, mưa to trong đồng ngập úng, tiêu tự chảy lại vào kỳ triều kém, nên công tác điều tiết nước đã gặp rất nhiều khó khăn. Xí nghiệp cùng với các địa phương đã phải huy động tối đa nhân lực, phương tiện máy móc vận hành công trình ngày đêm để tiêu úng, riêng Xí nghiệp trong có mấy ngày đã tiêu tốn 143.000 kW điện. Tuy nhiên, mức độ giảm thiểu do thiên tai gây ra cũng chưa được nhiều, vẫn còn trên 350ha lúa mùa bị thiệt hại. Ngay sau khi nước rút, bà con nông đã khẩn trương gieo cấy lại với biện pháp khắc phục số diện tích mất ít thì dặm tỉa, chăm sóc, số diện tích mất nhiều thì bừa đi gieo cấy lại. Giải pháp điều tiết nước lúc này xí nghiệp chỉ đạo thường xuyên theo dõi thời tiết để vận hành công trình điều tiết nước phù hợp; giữ mực nước hệ thống từ 0.8 đến +1,0 m đảm bảo cho các phương tiện bơm tát, cùng địa phương kiểm tra đồng ruộng bố trí lịch vận hành bơm tưới lên ruộng đảm bảo cho diện tích lúa mùa mới cấy, sinh trưởng phát triển.

Phóng viên: Diện tích lúa cấy lại rải rác ở nhiều xứ đồng, đã gây khó khăn cho công tác điều tiết nước. Vậy Xí nghiệp đã có phương án cấp nước như thế nào để các trà lúa sinh trưởng, phát triển tốt?

Ông Nguyễn Minh Sản, Giám đốc Xí nghiệp Khai thác Công trình thủy lợi huyện: Do phải dặm tỉa cấy lại ở nhiều xứ đồng, nhiều chỗ, nhiều nơi nên mặt bằng lúa mùa năm nay rất xôi đỗ, chỗ cao, chỗ thấp đã làm cho việc điều tiết nước của XN rất khó khăn. Để đảm bảo các trà lúa sinh trưởng phát triển tốt, chúng tôi đã có giải pháp thực hiện: Tăng cường cùng cơ sở kiểm tra đồng ruộng, nắm bắt nhu cầu dùng nước của cây trồng để tổ chức bơm tát cho kịp thời, hợp lý. Thực hiện khoanh khép vùng để đưa nước theo từng xứ đồng, từng vùng, điều tiết nước mặt ruộng theo nhu cầu dùng nước của cây trồng theo từng thời kỳ sinh trưởng và phục vụ phòng trừ sâu bệnh. Thường xuyên theo dõi tình hình thời tiết để chủ động trong điều tiết nước, luôn giữ phương châm phòng úng là chính, “giữ cạn lòng sông, tưới nông mặt ruộng” xuyên suốt vụ. Tăng cường giải toả khơi thông dòng chảy trên các tuyến kênh, duy trì mực nước hệ thống đảm bảo cho các phương tiện bơm tát.

Diện tích lúa mùa đang trong giai đoạn phát triển được bảo đảm cung cấp nước ổn định (ảnh Thanh Vân)

Phóng viên: Hiện đang trong mùa bão, lũ ông có thể đánh giá thực trạng các công trình thủy lợi để có cái nhìn tổng quát hơn trong công tác ứng phó với thiên tai?

Ông Nguyễn Minh Sản, Giám đốc Xí nghiệp Khai thác Công trình thủy lợi huyện: Thực trạng công trình thủy lợi trên địa bàn huyện hiện nay về ưu điểm: Quy hoạch chung hệ thống thủy lợi trong huyện cũng đã tương đối hoàn chỉnh; chương trình nông thôn mới từng địa phương đã rà soát quy hoạch sửa đổi, bổ xung các trạm bơm, cống đập còn khuyết thiếu để hoàn chỉnh quy hoạch. Năng lực công trình đối với các công trình xí nghiệp quản lý các tuyến kênh trục chính Kiên Giang, kênh cấp I, cấp II với tổng chiều dài 142,8km; về cơ bản đã được tu bổ, nạo vét thường xuyên; 06 trạm bơm tiêu úng lớn đã được cải tạo, nâng cấp với tổng số 47 máy bơm, công suất lắp đặt 114.000 m3/h; hệ thống cống qua đê, cống đập nội đồng 56 công trình. Nhìn chung máy móc thiết bị luôn đảm bảo an toàn, năng lực công trình đá ứng yêu cầu tưới, tiêu phục vụ SX. Đối với công trình Địa phương quản lý: Hệ thống kênh cấp III, kênh mương mặt ruộng, các trạm bơm tưới tiêu cũng được các địa phương duy tu, bảo dưỡng sửa chữa, nạo vét đảm bảo yêu cầu tưới, tiêu. Tuy nhiên vẫn còn nhược điểm và tồn tại: Địa hình đồng ruộng của Vũ thư: Tổng DT mặt huyện là 19.094ha; Diện tích canh tác là 11.257ha trong đó DT lúa 7.526ha thì cốt đất mặt ruộng khong đồng đều chỗ cao, chỗ thấp. Cốt ruộng trung bình  từ  + 0.5 đến +0.75m chiếm 20% DT; từ +0.75 đến +1.0 m chiếm 30% DT, từ +1.0 đến +1.5m chiếm 50% DT; về tưới thì là địa phương đầu nguồn nhưng lại xa cửa tiêu (xa cống Lân) nên mỗi khi mưa úng xảy ra rất khó khăn trong việc điều tiết nước bởi tiêu trọng lực là chính, chứ tiêu động lực thì chỉ được một số vùng. Nhiều công trình thủy lợi đã xuống cấp nhưng chưa được đầu tư, nâng cấp kịp thời do nguồn vốn còn hạn chế, nhất là hệ thống kênh cấp 3 và kênh mương mặt ruộng. Tình trạng vi phạm công trình thủy lợi, xả rác thải, vật cản, nước thải  xuống công trình thủy lợi vẫn còn diễn biến phức tạp gây ách tắc dòng chảy, ô nhiễm môi trường. Tình hình thời tiết ngày càng diễn biến phức tạp, thường xảy ra tổ hợp bất lợi như vừa qua lúa mới cấy, ngoài sông có lũ, mưa lớn trong đồng nước cao, tiêu tự chảy gặp kỳ triều kém bất khả kháng nên việc tiêu úng rất khó khăn, mặc dù xí nghiệp cùng các địa phương đã rất cố gắng, khắc phục mọi khó khăn vận hành tối đa trạm bơm tiêu úng, riêng XN trong có mấy ngày đã tiêu tốn 143.000 kW điện. Tuy nhiên mức độ giảm thiểu do thiên tai gây ra cũng chưa được nhiều. Năng lực công trình tiêu úng của các trạm bơm giã chiến địa phương còn bất cập: công sất thấp, chưa đồng bộ, chưa đầy đủ, nhất là các vùng bãi chưa có trạm bơm tiêu úng nên rất khó khăn. Với thực trạng công trình như trên, là cơ quan thường trực phòng chống úng trước hết chúng tôi xác định luôn chủ động theo dõi tình hình thời tiết , ứng với từng thời điểm để đưa ra những giải pháp điều tiết nước cho phù hợp. 

Nông dân Vũ Thư khắc phục điều kiện thời tiết nắng nóng chăm sóc, bảo vệ diện tích lúa mùa (ảnh Thanh Vân)

Như hiện nay: Đang có lũ báo động II ở sông ngoài, trong đồng thì nước cạn nhưng Xí nghiệp đã linh hoạt tổ chức khai thác lấy nước ở các cống qua cửa van lồi, cửa tầng trên, cửa qua kênh xả trạm bơm để đưa nước lên ruộng. Còn cửa cống chìm tuyệt đối phải hoành triệt kín và Xí nghiệp đã thực hiện thả phai dự phòng ở các cống triền đe Trà Lý. Đồng thời bố trí lực lượng kỹ thuật, công nhân trực 24/24 tại công trình cống để theo dõi diễn biến của lũ và công trình để kịp thời xử lý theo phương châm 4 tại chỗ. Về vụ mùa luôn lấy phương châm phòng úng là chính, gữi cạn lòng sông tưới nông mặt ruộng. Khi có diễn biến thời tiết xấu, trước khi mưa úng chúng tôi phải chủ động tháo kiệt lòng sông, khai thác tối đa tiêu tự chảy khi có thể, đồng thời trong trường hợp cần thiết thì sẽ tổ chức vận hành các TB tiêu úng; phối hợp với địa phương khoanh khép kín vùng vận hành ngày, đêm, tối đa công suất để bơm tiêu hiệu quả  mục tiêu phấn đấu khắc phục hạn chế thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra đối với sản xuất nông nghiệp./.

                                                                                                              Thu Hiền