Chi bộ Thư Vũ 95 năm chặng đường vẻ vang

Cách đây gần 100 năm, đồng chí Nguyễn Ái Quốc về Quảng Châu (Trung Quốc) thành lập tổ chức "Việt Nam thanh niên cách mạng đồng chí hội" nhằm: Tập hợp những thanh niên Việt Nam yêu nước, có xu hướng cộng sản chủ nghĩa. Sau khi được thành lập, nhiều thanh niên yêu nước của Thái Bình  (trong đó có đồng chí Vũ Trọng - người làng Trình Phố - Kiến Xương) đã vượt qua hiểm nguy, bí mật vượt biên giới, sang Quảng Châu dự lớp học do đồng chí Nguyễn Ái Quốc tổ chức và huấn luyện. Cuối năm 1926 đồng chí Vũ Trọng được phân công về hoạt động ở Thái Bình. Trên đường về, đồng chí đã ghé vào làng Thuận An (xã Vũ Thuận, huyện Vũ Tiên) để tuyên truyền cách mạng cho bạn học là anh Nguyễn Phương Lãm. Qua nhiều lần được tuyên truyền giác ngộ, đồng chí Nguyễn Phương Lãm đã hiểu rõ nguồn gốc sinh ra sự đói nghèo và con đường đấu tranh để giải phóng. Ngoài việc tuyên truyền lòng yêu nước, đồng chí Vũ Trọng đã tuyên truyền chủ nghĩa Mác - Lê Nin và điều lệ Hội Việt Nam Cách mạng thanh niên đồng chí Vũ Trọng cũng tuyên truyền "5 điều hy sinh", 4 điều răn "tài, sắc, tửu, khí" và "Tam bất năng", nói về khí tiết người cộng sản cho đồng chí Nguyễn Phương Lãm nghe. Vào trung tuần tháng 1 năm 1927: Đồng chí Nguyễn Phương Lãm là người đầu tiên ở huyện Vũ Tiên được kết nạp vào tổ chức "Việt Nam thanh niên cách mạng đồng chí hội".

Tháng 5 năm 1927: Đồng chí Nguyễn Phương Lãm tuyên  truyền kết nạp thêm hai đồng chí mới là Hồ Sỹ Luyện, Nguyễn Văn Vũ và thành lập ở đây một tổ do đồng chí Nguyễn Phương Lãm làm tổ trưởng. Tổ chức Việt Nam thanh niên cách mạng đồng chí hội ở Thuận An là tổ chức cách mạng sớm nhất ở Vũ Tiên. Từ cơ sở cách mạng đầu tiên đó, tổ chức Việt Nam thanh niên cách mạng đồng chí hội đã nhanh chóng lan rộng khắp nơi trong huyện.

Năm 1927: Đồng chí Hoàng Kỳ, quê ở làng Kiều Thần, xã Song An, huyện Thư Trì, dậy học ở làng Hội Khê (xã Vũ Hội, huyện Vũ Tiên) được kết nạp vào Việt Nam thanh niên cách mạng đồng chí hội và đồng chí Hoàng Kỳ đã về quê: làng Kiều Thần, tổng An Lão (Song An ngày nay) tuyên truyền, thành lập một chi bộ gồm 5 người. Cùng thời gian này, đồng chí Tống Văn Phổ là hương sư dậy học ở tổng Khê Kiều, về tuyên truyền và thành lập chi bộ làng Bình An (xã Hòa Bình, huyện Thư Trì) gồm 3 đồng chí, sau đó phát triển sang làng Từ Châu (Hoà Bình), Phú Lễ (Tự Tân) đưa số lượng hội viên lên 13 người. Cuối năm 1927: Đồng chí Đỗ Văn Cự, quê xã Tân Hoà, là học sinh trường Minh Thành, sau khi được kết nạp vào Việt Nam thanh niên cách mạng đồng chí hội, đã về làng Đại Đồng (xã Tân Hoà, huyện Thư Trì) tuyên truyền và thành lập chi bộ gồm 4 đồng chí. Ngoài ra, đồng chí Nguyễn Phương Lãm còn đi tuyên truyền ở các làng như : Văn Môn (Vũ Vân, huyện Vũ Tiên), Huyền Trực (tổng Khê Kiều, Thư Trì), Suý Hãng (tổng Ngoại Lãng, Thư Trì), Đến tháng 4 năm 1928: Vũ Tiên - Thư Trì có 8 chi bộ Việt Nam thanh niên cách mạng đồng chí hội với 66 hội viên. Cuối tháng 6 năm 1929:  Hai huyện Thư Trì và Vũ Tiên có 135 hội viên thanh niên và nhiều đoàn viên, hội viên của các tổ chức quần chúng khác. Tổ chức cách mạng đã phát triển nhanh chóng, tập hợp được lực lượng và trực tiếp lãnh đạo quần chúng đấu tranh. Từ tháng 3 năm 1927 đến tháng 6 năm 1929: Vũ Tiên và Thư Trì đã có 21 cuộc đấu tranh lớn nhỏ, giành được một số quyền lợi kinh tế thiết thực cho quần chúng. Những thắng lợi đó đã cổ vũ mạnh mẽ  khí thế cách mạng của quần chúng, đồng thời làm cho tổ chức Việt Nam thanh niên cách mạng đồng chí hội ngày càng phát triển, tạo tiền đề cho sự ra đời của chi bộ Đảng Cộng sản Thư - Vũ.

Ngày 17 tháng 6 năm 1929, Đông Dương Cộng Sản Đảng được thành lập. Cuối tháng 6 năm 1929 một số đồng chí xứ uỷ viên đã về Thái Bình và lãnh đạo việc thành lập một tổ Cộng Sản. Ban Tỉnh bộ thanh niên Thái Bình được đổi tên thành Ban Tỉnh uỷ Thái Bình do đồng chí Tống Văn Phổ làm bí thư. Sau khi thành lập, đồng chí Tống Văn Phổ (thường gọi là đồng chí Hoả) và Tỉnh uỷ Thái Bình đã chú ý ngay đến việc thành lập chi bộ Đảng ở  hai huyện Vũ Tiên - Thư Trì.

Cuối tháng 6 đầu tháng 7 năm 1929: Đồng chí Tống Văn Phổ được Tỉnh uỷ phân công về trực tiếp chỉ đạo việc thành lập chi bộ Đảng ở Vũ Tiên - Thư Trì. Đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ chỉ định ba đồng chí làm sáng lập viên, chuẩn bị cho việc thành lập chi bộ Đảng, đó là:  Đồng chí Hoàng Kỳ (Song An), dậy học và là Bí thư chi bộ thanh niên ở làng Hội Khê (xã Vũ Hội), đồng chí Hồ Sỹ Kết (Thuận An xã Việt Thuận) và đồng chí Nguyễn Văn Uy (Đội Uy) (Bình An xã Hoà Bình).

Vào một đêm trung tuần tháng 7 năm 1929: Tại nhà đồng chí Hoàng Kỳ, xóm Cầu Đá, làng Hội Khê, (nay là xã Vũ Hội) đã diễn ra hội nghị thành lập chi bộ Thư - Vũ  (chi bộ đầu tiên của hai huyện Thư Trì và Vũ Tiên).

Tại hội nghị quan trọng này, đồng chí Tống Văn Phổ đã thay mặt Tỉnh uỷ Thái Bình tuyên bố giải tán Hội Việt Nam cách mạng thanh niên (Việt Nam thanh niên cách mạng đồng chí hội) và tuyên truyền ý nghĩa của việc thành lập Đông Dương Cộng Sản Đảng. Các đại biểu về dự hội nghị đều rất phấn khởi và sôi nổi thảo luận các nội dung công tác, trong đó có việc đặt tên  chi bộ. Hội nghị nhất trí đặt tên chi bộ là Thư - Vũ.

Chi bộ Thư Vũ khi thành lập có 3 đảng viên, do đồng chí Hoàng Kỳ là Bí thư. Chi bộ Thư - Vũ là một trong 6 chi bộ được thành lập sớm nhất của Đảng bộ Thái Bình và chi bộ Thư - Vũ chính là chi bộ tiền thân của Đảng bộ Vũ Thư ngày nay. Chi bộ Thư - Vũ là nền tảng cho việc thành lập các chi bộ Đảng Cộng Sản ở Thái Bình nói chung và Vũ Tiên - Thư Trì nói riêng, góp phần lãnh đạo các phong trào cách mạng, tiến tới Tổng khởi nghĩa giành chính quyền tháng 8 năm 1945 thành công. Từ chi bộ Đảng đầu tiên này, các đảng viên đã phân công nhau đi thành lập các chi bộ ở những nơi đã có tổ chức thanh niên hoạt động mạnh.

Cuối năm 1929, đồng chí Hồ Sỹ Kết chọn được 13 thanh niên ở Thuận An, thành lập một chi bộ. Ở Hoà Bình, đồng chí Nguyễn Văn Uy  đề nghị kết nạp 2 đồng chí năm 1930, đồng chí Nguyễn Văn Phúc thay mặt tỉnh uỷ về miếu Đại Đồng, xã Tân Hoà kết nạp thêm 5 đảng viên mới, thành lập chi bộ Đại Đồng do đồng chí Đỗ Văn Cự làm Bí thư.

Ngay sau khi thành lập, ban Tỉnh uỷ Thái Bình đã có chủ trương tổ chức một cuộc treo cờ, rải truyền đơn, giới thiệu sự ra đời của Đảng. Đêm 31 tháng 7 năm 1929: một số đảng viên ở Hội Khê bí mật mang cờ Đảng treo trên cây cao ở đầu thị xã (trước cổng sở Công nghiệp ngày nay). Đêm mồng 7 tháng 11 năm 1929: Chi bộ Bình An (Hoà Bình) cử 4 đảng viên, giả làm người đi cất vó, đem cờ Đảng treo vào dây thép điện thoại chăng ngang sông Hồng. Sự kiện này đã làm cho thanh thế của Đảng ngày càng vững mạnh. Cùng thời gian này, ở làng Phú Lễ (Tự Tân) đồng chí Phạm Huề Chuỷ, tham gia cách mạng từ khi đang học lớp Nhì, trường tiểu học Kì Giang (Thị xã Thái Bình), được công nhận là đảng viên Đảng Cộng Sản Đông Dương từ năm 1929, bị bắt vì tội treo cờ Đảng trên nóc nhà thờ thị xã Thái Bình. Phạm Huề Chuỷ (16 tuổi) phải ra toà đề hình của Pháp cùng 80 chính trị phạm. Đồng chí Phạm Huề Chuỷ đã lớn tiếng tố cáo tội ác của thực dân và bè lũ tay sai. Vì còn trong tuổi vị thành niên nên đồng chí bị đưa về địa phương, giao cho gia đình quản thúc. Tại quê hương, đồng chí Phạm Huề Chuỷ đã tiếp tục hoạt động cách mạng và dậy chữ, dậy võ cho thanh niên trong xã. Năm 1939, đồng chí Phạm Huề Chuỷ được bầu làm bí thư chi bộ Thư - Vũ. Sau đó, đồng chí lại bị bắt và bị đầy đi Chi Lê. Được  chi bộ nhà tù bố trí cho đồng chí trốn ngục, đồng chí Phạm Huề Chuỷ đến đồn điền Xác Đanh, tham gia xứ uỷ Bắc Kì, trở thành người sánglập  ra Đảng bộ tỉnh Hà Nam.

Từ một chi bộ chỉ có 3 đảng viên, đến nay, Đảng bộ huyện Vũ Thư (Thái Bình) đã có 48 tổ chức cơ sở Đảng với tổng số 9.927 đảng viên, trong đó có 29 đảng bộ xã, một đảng bộ thị trấn, 10 đảng bộ cơ quan. 59 chi bộ trực thuộc đảng bộ khối cơ quan, đơn vị sự nghiệp. 204 chi bộ nông thôn, 5 chi bộ tổ dân phố, 77 chi bộ trường học, 30 chi bộ công an xã, 30 chi bộ quân sự xã, 17 chi bộ y tế, 9 chi bộ quỹ tín dụng. Tất cả các chi bộ, đảng bộ đều đạt danh hiệu trong sạch, vững mạnh.

Hòa chung với sự đổi mới của đất nước, triển khai thực hiện các nghị quyết đại hội Đảng các cấp, huyện ủy Vũ Thư đã và đang chỉ đạo tiến hành chỉnh trang cơ sở vật chất nhà lưu niệm chi bộ đầu tiên tại thôn Hương Nhượng, xã Vũ Hội, chỉnh trang khu lưu niệm Bác Hồ ở Tân Hòa, sưu tầm giới thiệu các hiện vật, tư liệu để trưng bày tại các khu lưu niệm. Chỉnh trang trụ sở làm việc của cơ quan huyện ủy, tổ chức các cuộc thi tìm hiểu lịch sử Đảng bộ huyện, phát động mạnh mẽ đợt sinh hoạt chính trị: “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”. 

Trung tâm huyện Vũ Thư hôm nay

Hiện nay, Vũ Thư đang tiến hành các bước chuẩn bị cho lễ kỉ niệm 95 năm thành lập chi bộ Thư Vũ (1929 - 2024), 55 năm thành lập huyện Vũ Thư (1969 - 2024) Trong chương trình kỉ niệm có tổ chứ hội trại trưng bày các sản phẩm Ocop và các sản phẩm chủ lực của huyện Vũ Thư và các huyện bạn, tỉnh bạn; hội thi bơi trải trên sông Kiến Giang, hội diễn văn nghệ, hội chợ ẩm thực bánh dân gian và các trò chơi dân gian và nhiều hoạt động khác.

(Cao Bá Khoát, xã Tự Tân, Vũ Thư, Thái Bình)