1. Lịch sử phát triển
Vũ Thư ngày này được thành lập do hợp nhất hai huyện trước kia của tỉnh Thái Bình là Vũ Tiên và Thư Trì. Riêng 13 xã: Vũ Đông, Vũ Tây, Vũ Sơn, Vũ Lạc, Vũ Quý, Vũ Trung, Vũ Thắng, Vũ Công, Vũ Lễ, Vũ An, Vũ Ninh, Vũ Hòa, Vũ Bình sáp nhập về huyện Kiến Xương.
Thời nhà Hậu Lê, huyện Vũ Thư thuộc phủ Kiến Xương trấn Sơn Nam. Thời nhà Nguyễn, năm 1832 (triều Minh Mạng) Vũ Thư (Vũ Tiên - Thư Trì) thuộc phủ Kiến Xương tỉnh Nam Định (cũ) (Vũ Thư nằm ở khoảng giữa tỉnh Nam Định cũ), năm 1890 (triều Thành Thái) huyện Vũ Thư thuộc phủ Kiến Xương tỉnh Thái Bình. Ngày 17/6/1969, Hội đồng chính phủ ra Quyết định số 93/CP về việc hợp nhất 28 xã của huyện Thư Trì và 14 xã của huyện Vũ Tiên thành huyện Vũ Thư hiện nay. Trải qua 6 lần điều chỉnh địa giới hành chính, đến nay Vũ Thư diện tích đất tự nhiên 19.693,9ha phân bổ ở 29 xã và 1 thị trấn, dân số 230.418 người (đến ngày 01/4/2023).
2. Vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên
Vị trí địa lý: Huyện Vũ Thư được bao bọc bởi 2 con sông lớn là sông Hồng phía Tây Nam, sông Trà Lý phía Bắc, phía Đông Nam giáp thành phố Thái Bình và huyện Kiến Xương. Huyện nằm kề với vùng tam giác kinh tế phía Bắc của cả nước, cách thành phố Hà Nội 100km, thành phố Hải Phòng 70km. Vũ Thư có ưu thế trong giao lưu trao đổi hàng hoá, tiếp thu khoa học công nghệ, khả năng thu hút vốn đầu tư của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài tỉnh cho mục tiêu phát triển KT - XH của huyện.
Đặc điểm địa hình: Là huyện đồng bằng thuộc châu thổ sông Hồng với địa hình khá bằng phẳng. Cao độ tính trung bình từ 1 - 1,5m so với mực nước biển. Tuy nhiên, do quá trình bồi tụ phù sa của hệ thống sông Hồng, cùng với sự tác động của con người nên địa hình huyện có đặc điểm cao, thấp khác nhau. Nhìn chung địa hình có dạng sóng lượn, dải đất thấp chạy ven sông Hồng và sông Trà Lý, dải đất cao nằm ở giữa chạy dọc sông Kiến Giang.
Khí hậu: Nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa với hai mùa chủ yếu trong năm. Mùa nóng từ tháng 5 đến tháng 10, nhiệt độ trung bình từ 23 - 24oC, lượng mưa lớn, chiếm 80 - 85% lượng mưa cả năm. Mùa lạnh và khô từ tháng 11 năm trước đến tháng 4 năm sau, nhiệt độ trung bình là 20oC, nhiệt độ tối thấp 4,1oC, lượng mưa ít, chiếm 15 - 20% tổng lượng mưa cả năm. Lượng bức xạ mặt trời 8300oC - 8500oC, lượng mưa từ 1.400 - 1.800mm, số giờ nắng bình quân 1.600 - 1.700 giờ trong năm, độ ẩm không khí 85 - 90%, lượng bốc hơi 723 mm/năm.
Thuỷ văn: Trên địa bàn huyện có 2 sông lớn chảy qua là sông Hồng và sông Trà Lý. Ngoài hai sông chính còn có sông Kiến Giang, sông Búng, sông Cự Lâm, sông Lạng, sông Bạch ... và hệ thống kênh mương dày đặc. Sông Hồng chảy qua phía Tây Nam của huyện, có chiều dài 34km bao quanh 15 xã là gianh giới tự nhiên giữa Vũ Thư với tỉnh Nam Định. Sông Trà Lý là chỉ lưu của sông Hồng chảy qua huyện ở phía Bắc có chiều dài 23km bao quanh 8 xã. Sông Trà Lý là gianh giới tự nhiên giữa huyện Vũ Thư với huyện Đông Hưng và Hưng Hà.
Tài nguyên: Tài nguyên: Diện tích đất tự nhiên 19.693,9ha, Trong đó:
- Đất nông nghiệp: 13.102,5ha
+ Đất sản xuất nông nghiệp: 11.279,4 ha
Đất trồng cây hàng năm: 9.727,2ha
(đất lúa, lúa màu 8.081,9 ha).
Đất trồng cây lâu năm: 1.552,2ha.
+ Đất mặt nước nuôi trồng thuỷ sản: 1.650,6 ha.
+ Đất nông nghiệp khác: 172,5 ha
- Đất phi nông nghiệp: 6.536,1 ha
+ Đất ở: 1.689,2 ha
+ Đất chuyên dùng : 3.262,5 ha
+ Đất cơ sở tôn giáo: 52,0ha
+ Đất cơ sở tín ngưỡng: 42,4ha
+ Hỏa táng 243,5 ha
+ Đất sông, ngòi, kênh, rạch, suối: 1.225,8ha
+ Đất có mặt nước chuyên dùng: 19,9ha
+ Đất phi nông nghiệp khác: 0,8ha
- Nhóm đất chưa sử dụng: 55,3ha
- Xã có diện tích lớn nhất là xã Việt Hùng: 1.009,9ha
- Xã có diện tích nhỏ nhất là Thị trấn: 118,1ha.
3. Điều kiện kinh tế - xã hội
Về phát triển kinh tế: Trồng trọt thực hiện chuyển dịch cơ cấu cây trồng theo hướng sản xuất hàng hóa, cơ cấu giống lúa đã chuyển những giống dài ngày, năng suất và chất lượng thấp được thay thế bằng giống ngắn ngày, có năng suất và chất lượng cao. Các khâu sản xuất đã được cơ giới hóa nhanh, đã hình thành và mở rộng các vùng sản xuất hàng hóa tập trung theo mô hình “Cánh đồng lớn”. Chăn nuôi phát triển theo hướng trang trại, gia trại tập trung, thực hiện theo phương thức nuôi công nghiệp, đảm bảo vệ sinh môi trường và an toàn dịch bệnh. Công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, TMDV ngày càng phát triển. Các nhóm nghề phát triển khá như chế biến nông sản thực phẩm, gỗ, lâm sản và may mặc. Hoạt động của các doanh nghiệp trong các cụm công nghiệp ổn định.
Văn hoá - Xã hội: Huyện Vũ Thư có truyền thống cách mạng, nhân dân lao động cần cù, sáng tạo. Trên địa bàn huyện hiện có 71 di tích lịch sử, văn hóa ở 27/30 xã, thị trấn đã được xếp hạng di tích lịch sử văn hóa các cấp, trong đó có 15 di tích lịch sử, văn hóa cấp quốc gia và 56 di tích lịch sử, văn hóa cấp tỉnh. Các di tích lịch sử, văn hóa trên địa bàn huyện đều được xây dựng từ hàng chục năm trước, thậm chí một số di tích có niên đại vài trăm năm. Các công trình tôn giáo, di tích lịch sử được quan tâm bảo tồn, tôn tạo. Trong đó, Chùa Keo được xếp hạng là di tích quốc gia đặc biệt cùng với 10 di tích khác của cả nước;... Hoạt động thông tin, truyền thông, báo chí, phát thanh, truyền hình được triển khai tốt, đúng định hướng, cơ bản đáp ứng nhu cầu thông tin của nhân dân; phối hợp với các tổ chức truyền thông đưa tin, quảng bá về hoạt động du lịch tâm linh, du lịch sinh thái tại một số địa danh trên địa bàn huyện. Phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá" được duy trì và phát triển sâu rộng. Các thôn, làng đã xây dựng và triển khai thực hiện quy ước nếp sống văn hoá; xây dựng gia đình văn hoá trở thành nhu cầu của mỗi gia đình, phong trào xây dựng gia đình hoà thuận, chung sức làm giàu chính đáng phấn đấu trở thành gia đình văn hoá phát triển mạnh. Phong trào khuyến học, khuyến tài phát triển mạnh; Cán bộ đảng viên và nhân dân trong huyện đoàn kết, tin tưởng vào đường lối lãnh đạo của Đảng, chính quyền các cấp, tích cực thi đua lao động, học tập và công tác, đời sống vật chất, tinh thần được nâng cao, tỷ lệ hộ nghèo giảm, không còn hộ đói. Nhân dân tích cực hưởng ứng đóng góp công sức, tiền của xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng điện, đường giao thông, trường học, trạm y tế ... An ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội được đảm bảo; hệ thống chính trị ở cơ sở được tăng cường, dân chủ ở cơ sở ngày càng được phát huy. Với những nỗ lực và đổi mới, phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở Vũ Thư đi vào chiều sâu, chất lượng và tạo nền tảng văn hoá vững chắc, thúc đẩy kinh tế-xã hội phát triển, góp sức cùng thực hiện thành công chương trình xây dựng nông thôn mới ở địa phương.
Đảng bộ huyện có 52 TCCS đảng, những năm qua công tác xây dựng Đảng tiếp tục đạt kết quả quan trọng, năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên được nâng lên. MTTQ và các đoàn thể nhân dân tiếp tục xây dựng và tổ chức thực hiện tốt các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước đem lại hiệu quả thiết thực, góp phần quan trọng vào thực hiện các nhiệm vụ chính trị của huyện.